امسال هم به تناسب سنت هرساله ی هالیوود فصلی به عنوان فصل جوایز برگزار شد فصلی که در آن توجه ها به سمت جایزه ی اسکار معطوف بود .

در این مطلب تلاش کرده ام تا به روح حاکم بر فصل جوایز به ویژه جایزه ی اسکار پرداخت داشته باشم و در ادامه دلیل کاندید شدن و برنده شدن فیلم ضد ایرانی اسکار و باز ماندن مابقی فیلم ها از فستیوال های آمریکایی را مورد نقد و بررسی قرار دهم.

فصل جوایز امریکا با فستیوال های مانند اسکار، گلدن گلوب، بافتا و …. شناخته و معرفی می شود فستیوال های که در کنار تفاوت های کوچک و بزرگی که با هم دارند در روح سیستماتیک و ایدولوژیک انتخاب بسیار شبیه به هم عمل می کنند اما این روح ایدولوژیک چیست و از کجا سرچمشه می گیرد ؟

این روح حاکم بر فصل جوایز چیزی نیست جز ظاهر گرایی و فرم گرایی که ریشه ی آن در انگاره های اومانیسمی نظامی تجلی پیدا می کند که حقیقت هر چیزی را در ظاهر آن چیز می داند و اساس هر حقیقتی را عملی شهودی می داند که قابل لمس با ارادک انسان باشد . چنین سیستمی به مرور زمان و با فاصله گرفتن از عالم معنا ، غیب و معنویت به چنان پوچی می رسد که جز ظاهر مجذوب هیچ چیز دیگری نمی شود . این مرحله از پوچی که در جامعه به صورت برهنگی ها و خودنمایی ها تحت عناوین مدگرایی با فستیوال های دختر شایسته (با معیارهای زیبای و تناسب اندام) ظهور و بروز می کند ، در سینما که آینه ی هر جامعه است به صورت فرم گرایی و فاصله گرفتن از محتوای خوب و سالم خود را به نمایش می گذارد . به همین دلیل است که بیشتر جوایز بازه ی زمانی موسوم به فصل جوایز در امریکا تعلق می گیرد به فیلم های که از لحاظ فرم در فیلم سازی کامل تر باشند نه فیلم های از لحاظ محتوا دارای تراز های جهانی و قابل تامل هستند . از این جهت است که آرگو شایسته ی جایزه ی اسکار می باشد.

کسانی که از روح حاکم بر شیوه ی انتخاب فیلم توسط فستیوال های آمریکایی نا آگاه باشند از انتخاب های صورت گرفته تعجب می کنند و همواره سوال می پرسند چرا ۲۵۰ فیلم برتر از نگاه سایت imdb احاطه شده است با بسیار از فیلم هایی که بعضا حتی یک جایزه هم در فصل جوایز نبرده اند! تعجب افراد از این انتخاب ها بر می گردد به تفاوت سطح انتظار ها از فیلم ها بین دو دسته ، دسته ی اول که رکورد های بانک اطلاعاتی سایتی های همچون imdb را به جا می گذارند یعنی مردم و کسانی که محتوا و شعور یک فیلم باعث تاثیرگذاری روی آنها میشود و دسته ی دوم کسانی که رای دهندگان در فصل جوایز هستند یعنی داوران تکنوکراتی که فن آنها شناختن و تشخیص بهترین فرم در فیلم هاست و این فرم و ساختار ظاهری فیلم ها است که آنها را تحت تاثیر قرار می دهد از این جهت است که معمولا انتخاب های صورت گرفته از طرف دسته ی دوم یعنی داوران و متخصصان سینما باعث تعجب و حیرت دسته ی اول یعنی مردمی میشود که دارای ذهنی باز هستند و فیلم ها را خارج از چهار چوب فلج کننده ی فرم آن ها تماشا می کنند .

به همین خاطر است که لیست ۲۵۰ فیلم برتر imdb تبدیل شده است به لیست فیلم هایی که حتی با گذشت دهه ها از ساخت آنها به خاطر محتوای که داشته اند هیچ وقت فراموش نشده اند و لیست اسکار با گذشت بیش از ۸۰ دوره برگذاری پر شده از فیلم های فراموش شده ، فیلم های که برای آن به فراموشی سپرده شده اند که فقط دارای فرم قوی و خالی از محتوای سازنده و تراز اول بوده اند. و بر همین اساس است که حتی فیلم های مثل اطلس ابر( Cloud Atlas) ، پرومتئوس (Prometheus) و … که دارای محتواهای پوزیتیویسمی (Positivism) و پاگانیسمی (Paganism) که وظیفه ی آنها بسط دادن افکار مورد تایید جریان امپریالیسمی (Impérialisme) جهان برای اشاعه ی اومانیسم Humanism) ) به بهترین نحو ممکن هست نیز به خاطر نداشتن ساختار اسکاری و فرم برتر از فصل جوایز باز می مانند.

امسال فیلم ارگو (argo) برنده ی جایزه های متعدد در فصل جوایز شده است با برنده شدن این فیلم در اسکار ۸۵ به عنوان بهترین فیلم سال صدای اعتراض های در نقاط مختلف جهان به ویژه در ایران به اوج خود رسید . فیلم ارگو مطمعنا از لحاظ ساخت و فرم در حد کاندید شدن در فستیوال اسکار است (فرم از دیدگاه بیننده ی غربی و کسی که در ایران زندگی نکرده است) . پس کسانی که نسبت به برنده شدن این فیلم اعتراض می کنند یا کسانی هستند که صرفا به محتوای این فیلم اعتراض دارند و می گویند این فیلم با محتوای اینچنینی شایسته ی اسکار نیست که این اشخاص نسبت به روح حاکم بر اسکار و معیار و چگونگی انتخاب فیلم ها آگاه نیستند یا اعتراض افراد صرفا به ساختار و فرم فیلم آرگو است که آنها هم در اشتباه هستند زیرا اقبال ۸۶ درصدی منتقدان سینمایی که بعضا فرم گرا هستند به این فیلم خلاف این ادعا را ثابت می کند البته این دسته بیشتر به این خاطر به فرم اعتراض می کنند زیرا نسبت به محتوای فیلم شاکی هستند اما مثل دسته ی اول علم و سند اعتراض محتوای و تاریخی را ندارند یا این که می خواهند متفاوت اعتراض کرده باشند! اما اتفاقی که برای فیلم آرگو در اسکار ۸۵ افتاد نه صرفا به خاطر محتوا و نه فقط به خاطر فرم این فیلم بود بلکه دو عامل فوق در موفق شدن این فیلم با هم نقش داشتن که نقش هر کدوم در طول هم و متفاوت با هم بوده است تا ارگو به جایگاه کنونی در فصل جوایز برساند. که در ادامه هر دو نقش را همزمان به صورت خلاصه بررسی می کنیم :

در نگاه اول یعنی فرم فیلم آرگو ، کاندید شدن این فیلم در بخش بهترین فیلم سال کاملا متناسب با روح معیوب (توجه صرف به فرم) حاکم بر اسکار بود و در حد و اندازه ی فیلم های دیگر کاندید در این بخش ، اما آن چیزی که شانس بقیه نامزد ها از ۱۲٫۵ درصد به صفر درصد رساند (هشت کاندید با شانس مساوی) بر می گردد به نگاه دوم یعنی محتوای سفارشی این فیلم است در نتیجه ی فیلم آرگو با فیلم های همتراز خودش مسابقه داد و چیزی از بقیه فیلم های حاضر در شاخه ی بهترین فیلم سال از لحاظ فرم و ساختارکم نداشت. ولی محتوای سفارشی این فیلم آن را از قبل برنده ی اسکار کرده بود. به این صورت که سیستم حاکم بر هالیوود با شانتاژ خبری به وسیله ی تقدیر ها و تشکرات مختلف در فستیوال ها و مراسم های متفاوت عملا رای دهندگان و داوران مراسم اسکار را به انتخاب این فیلم مجاب کرد.

این جنس انتقاد ها (صرفا فقط به محتوا یا حمله به فرم فیلم) نسبت به برنده شدن فیلم ارگو توسط مسئولین و دست‌اندرکاران سینمایی و فرهنگی در ایران از کجا نشات می گیرد؟ در زبان فارسی ضرب المثلی وجود دارد تحت عنوان یک سوزن به خود زدن و یک جوالدوز به دیگران ، متاسفانه مسئولین سینمایی و تمام کسانی که در سینمای ایران صاحبان نظر و قدرت هستند از چنان سطح پایینی برخوردار هستند که تمام درگیری های فکری آنها محدود به این موضوع است که چگونه در ایران فیلمی بسازند که خط قرمز های جامعه رو رد کند یا دور بزند! بدون این که فیلمشان توقیف شود و این خصلت افراد کوتوله در سینما است که وقتی توانایی ساخت فیلم های با محتوایی قوی را ندارند برای مطرح شدن یا دست به ساختن فیلم های مستهجن می زنند و یا رو به محتواهای ضعیف و پوچ می آورند ، که این افراد در شکل آرمانی آن برای خود این دست فیلم ها را در فرم و بسته بندی شیک به مخاطب ارائه می کنند . چنین افرادی در سینمای ایران خود می دادند که لجن در بسته بندی شیک به نسبت الماس بدون بسته بندی (فرم) بیشتر مورد قبول فستیوال ها هست و جایزه کسب می کند این افراد روشن فکر نما با بردن جایزه ها احساس بزرگی می کند در حالی که در حقیقت امر در سینمای ما به ندرت ادم های بزرگ حقیقی به چشم می خورند ، کسانی که فیلم های آنها حتی بدون برندن جایزه های بین المللی با محتوای الماس گونه ی خود در روح ببینده تا ابد نقش ببندد ، فیلم های که اعتبار خود را اینگونه کسب می کنند نه با برندن تندیس ها .

در نتیجه مطرح شده ریشه ی اعتراض ها توسط فیلمساز ها و مسئولین بر می گردد به کوچک بودن همین افراد و این که سالیان سال نتوانستند محتوای مناسبی نسبت به تسخیر لانه ی جاسوسی تهیه کنند و در حال حاضر با اعتراض های خود فرار رو به جلو می کنند . ریشه ی اعتراض ها به فیلم ارگو در ایران بر نمی گردد به خود فیلم ارگو بله بر می گرده به مسئولین کوچیک و فیلم سازهای روشن فکر نمای لجن ساز ، وقتی سینمای ایران پر است فیلم های سخیف وقتی درگیری و دغدغه فیلم ساز ها و مسئولان ما خط قرمزهاست این ذات دشمن است که از غفلت افراد استفاده کند و تاریخ ها فرهنگ ها ، اشخاص و … به نفع خود مصادره کند این ذات سینمای هایوود است که ۵ صفحه از یک کتاب ۵۰۰ صفحه ی تاریخی که فقط در ۵ صفحه ی آن پیروز بوده است را چنان در فیلم های خود پررنگ کند و از خود چهره ی قهرمانانه نشان بدهد که افکار جهان آن ۴۹۵ صفحه ی ذکر نشده را تحریف شده و مصادره شده به نفع جبهه ی استکبار دریافت کنند و کم نبودند از این دست فیلم ها مانند آرگو ، سقوط شاهین سیاه ، پادشاهی بهشت و… که همگی آنها با محتوای معیوب اما در بسته بندی و فرمی بی نظیر در اختیار افکار عمومی قرار گرفته اند و این ضعف ماست که با پشت کردن به تاریخ خود و پرداختن به محتوا های بیمار و پوچ به نقطه ی رسیده است که می نشینیم و نظاره می کنم تا فیلم های مانند آرگو جایزه ی اسکار بهترین فیلم را بگیرند و بعد نسبت به محتوای آن اعتراض کنم اعتراض های که دیگر بوردی به نسبت فیلم آرگو در افکار جهانی ندارد. مسئولین ما که هر روز در حال جوالدوز زدن به فیلم آرگو هستند نیاز دارند یک سوزن تا ته به خود فرو کنند و تلنگری بخورند نه فقط تلنگر نسبت به عقب افتادگی های خود در تولید محتوا بلکه تلنگر نسبت به بیمار کردن مخاطب ایرانی با فیلم های که بهترین آنها می شود لجن های در زرورق.

آرگو شایسته ی اسکار است و اسکار شایسته ی مردم ایران نیست شایسته ی مردم شریف و با تمدن ایران ساخت فیلم های با محتوای قوی دارای بورد جهانی است مردمی که با عقبه ی تاریخی و دین کاملی که دارند شایسته ترین انسان ها در کره خاکی هستند تا به مردم جهان درس بندگی حقیقی خدا ، عشق ، انسانیت حقیقی و آزادگی را بدهند. شایسته ی مردم ایران ساخت فیلم های است که باطن آنها در جان روح مردم جهان نقش ببند اما اسکار شایسته ی فیلم های با هر محتوا ولی با فرمی شیک .

در همینجا ذکر این نکته رو واجب می دانم که اکثریت فیلم های ساخته شده در هالیوود دارای محتوا خاص خودشان هستند که این محتوا غالبا به خاطر رشد و پرورش سازدگان اثر های سینمای در محیط های لیبرالی است که باعث می شود سازنده ی فیلم حتی اگر خود متوجه نباشد برخی مفاهیم را نشر و تبلیغ کند در این مطلب منظور از فیلم های بی محتوا یا نوع نگاهی که برتری فرم به محتوا را در هالیوود بررسی می کند مخصوص آن دست فیلم های است که سازندگان از روی تحقیقات و به عمد محتواهای را به وسیله ی فیلم خود به بیننده القا می کنند که بعضا پیچیدگی این فیلم ها از لحاظ فلسفی معرف این دست فیلم ها است.

فراز صباحی/ظهور۱۲